Een tijdje geleden schreef ik een stukje dat ik (bij gebrek aan beter) “elektrische schapen” noemde. Wat ik me nog afvroeg is het volgende.
Gereedschap wordt snel een verlengstuk van je lijf. Een mes om te snijden, een schep om te scheppen, of een bijl om te hakken. Hoewel je erg voorzichtig moet zijn met scherpe voorwerpen zijn er opvallend weinig mensen die hun been afhakken of hun vingers er afzagen. Het gebeurt wel, maar niet zo vaak als je zou denken.
Als je de eerste periode met een nieuw stuk gereedschap zonder kleerscheuren bent doorgekomen zal het meestal wel goed gaan. Je hebt je het gereedschap eigen gemaakt en met genoeg oefening wordt het ding je zo eigen als je eigen vingers. Zo zitten we in elkaar. Tijdens autorijlessen bijvoorbeeld zijn de verkeersregels niet het belangrijkst. In geval van nood springt de instructeur wel op de rem. Het gaat er om dat je je de auto eigen maakt.
Wat dan, als je het stuk gereedschap afpakt?
Mensen hebben niet zo’n sterke band met een mes, of een garde of een lepel. Zonder dat ding zullen ze de dag wel doorkomen. Ik ben in elk geval nog nooit de deur uit gegaan denkende “Shit! Het champignonborsteltje vergeten!”
Maar wat gebeurt er als je ook nog eens een emotionele band hebt met dat stuk gereedschap? Wat dan?
Neem nou je eigen handen. Je linker- of je rechterhand. Je mag zelf kiezen. Dat is nou typisch iets waar iedereen wel bijzonder aan gehecht is en niet zonder kan. Er is (bijna) niemand die zijn hand het liefste een dagje thuis zo willen laten. Zelfs als het zou kunnen, zou je het doen? Stel je eens voor wat een gepruts dat is. Strik je veters eens. Succes!
Zouden we kunnen stellen dat we verslaafd zijn aan onze handen? Niemand kan zonder, we voelen ons bijzonder ongemakkelijk als we er zelfs maar één moeten missen en het is zo vanzelfsprekend om ze te hebben dat we er niet bij stilstaan wat er gebeurt als we eentje kwijt raken. Althans, ik ken niemand die voor de leuk de hele dag alles met zijn niet-voorkeurshand doet.
Het lijken wel sigaretten!
Zouden we gaan trillen? Onthoudingsverschijnselen? Chagrijnig zijn, huilen, ons depressief voelen? Er zijn groepen lotgenoten waar je aan kan deelnemen. De AA voor mensen zonder hand? Kan je je dat voorstellen? “Mijn naam is Sander, en ik ben verslaafd aan mijn handen”.
Het is een ernstige zaak, een van je handen verliezen. Doen alsof het hebben van een hand een ‘verslaving’ is, en het verliezen ervan ‘cold turkey stoppen’ is een bijzondere scheve voorstelling van zaken. Toch heb ik het punt even doorgedramd.
Denk maar eens mee. Je handen zijn stukken gereedschap, je hebt er een sterke emotionele band mee, en je kan niet zonder. Verlies zou je ernstig beperken in je dagelijkse leven. Constant word je er mee geconfronteerd. Handen zijn een belangrijk deel van je zelfbeeld. Er is een stukje hersenen gereserveerd voor je handen.
Vervang nu “hand” door “de mobiele telefoon”. We zeggen graag dat mensen ‘verslaafd’ zijn aan Facebooken of bellen. Ikzelf bijvoorbeeld ben zowat vergroeid met mijn telefoon. Maar dat stuk gereedschap, met die emotionele band. Is dat een verslaving? Of heb ik me mijn mobieltje eigen gemaakt. Té eigen gemaakt? Meer dan goed voor me is? Hoe zit dat bij jou?
Of kunnen we het feit dat je je handen nou eenmaal gekregen hebt bij je geboorte, de hele discussie wel afkappen?
PS: Volgens Gauwain zijn deze vragen een veel te abrupte afsluiting van dit stukje, maar ik weet de antwoorden zelf ook (nog) niet. Volgende week dus meer!